Φυσικά χρώματα.

Τι είναι τα φυσικά χρώματα;

Από πολύ παλιά ήδη ο άνθρωπος χρησιμοποιούσε για βαφές φυσικές πρώτες ύλες. Οι άνθρωποι της λίθινης εποχής ζωγράφιζαν τους τοίχους των σπηλαίων με γήινα χρώματα. Πριν από 4000 χρόνια χρησιμοποιήθηκε το ίντιγκο ως βαφή και ήδη πριν 3000 χρόνια οι Ινδοί γνώριζαν τη γομαλάκα (κόμμιον λάκκη). Τα σημερινά φυσικά χρώματα βασίζονται μεν σ’ αυτή τη παλιά γνώση, είναι όμως λόγω εντατικής έρευνας και εξέλιξης ,προϊόντα υψηλής τεχνικής αξίας και θεωρούνται τα προϊόντα του μέλλοντος.Είναι προϊόντα που αξιοποιούν τη μεγάλη ποικιλία των ιδιοτήτων των φυσικών υλών. Ιδιότητες που δίνουν μεγαλύτερη διάρκεια ζωής, κάτι που στη πράξη αποδεικνύεται τόσο από τα αρχαία και βυζαντινά μνημεία που σώζονται μέχρι σήμερα, όσο και από τα νεότερα μνημεία που συναντάμε σε όλη την Ευρώπη.

Τα γνήσια φυσικά χρώματα, βερνίκια ή και άλλα φυσικά προϊόντα είναι στην ουσία τα μόνα προϊόντα που μπορούν να αποκαλούνται οικολογικά ή βιολογικά, χωρίς να χρειάζονται την συγκάλυψη από κάποια αόριστη πιστοποίηση.

Παρασκευάζονται αποκλειστικά και μόνο από φυσικές ουσίες και δεν έχουν υποστεί κάποια “σκληρή” χημική επέμβαση. Οι ουσίες που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή τους προέρχονται από δένδρα, φυτά, ζωικά παράγωγα και ακίνδυνες ορυκτές ύλες και με ιδιαίτερη βαρύτητα στην δυνατότητα επανάκτησής τους.

Τα φυσικά προϊόντα είναι πρότυπα αειφορικής χρήσης και εξέλιξης της ύλης.

Οι πρώτες ύλες τους είναι: φυσικές ρητίνες και φυσικά έλαια, φυτικά κεριά και μαστίχες, φυσικά αιθέρια έλαια, φυτικές και ορυκτές χρωστικές, διάφοροι άργιλοι, όπως επίσης και κάποιες ουσίες ζωικής προέλευσης π.χ. η καζεΐνη γάλακτος και το κερί μέλισσας.

Η ποιότητα των φυσικών χρωμάτων και οι ιδιότητές τους
Τα φυσικά χρώματα είναι εύκολα στην εφαρμογή, με υψηλή αποδοτικότητα (δηλαδή μεγάλη καλυπτικότητα), προσφέρουν ποιοτικές επιφάνειες και συντελούν αποφασιστικά στην υγιεινή του χώρου.
Είναι κατά κανόνα εύκολα στη συντήρηση και ανακαίνισή τους, και έχουν μεγάλη διάρκεια ζωής.
Αντίθετα με τα συνθετικά χρώματα που πλαστικοποιούν και νεκρώνουν τις επιφάνειες, τα φυσικά χρώματα αναδεικνύουν τις θετικές για τον άνθρωπο, ιδιότητες των φυσικών υλικών όπως ξύλο, πέτρα, πηλό, φελλό κλπ.

Αισθητικά χαρακτηριστικά
Εφαρμόζοντας φυσικά χρώματα δεν νοθεύεται ο χαρακτήρας των φυσικών υλικών (π.χ. ξύλο, πέτρα, πηλός, φελλός κλπ.) αλλά αντίθετα αναδεικνύεται σε μέγιστο βαθμό. Οι φυσικές ρητίνες, τα λάδια και τα φυσικά κεριά έχουν την ιδιότητα να προσφέρουν επιφάνειες ελκυστικές στην αφή. Οι φυσικές χρωστικές δημιουργούν μια αρμονική παλέτα χρωμάτων που επιδρούν ευεργετικά στις ανθρώπινες αισθήσεις.
Το αποτέλεσμα τους είναι κατά κανόνα πιο ζεστό, πιο γήινο, πιο φυσικό, πιο αρμονικό, πιο ανεκτό στις αισθήσεις μας σε αντίθεση με τα χημικά προϊόντα που κατά κανόνα είναι πιο εντυπωσιακά, πιο φανταχτερά, πιο δυσαρμονικά, πιο ψυχρά, ξένα στις αισθήσεις μας και νεκρά από άποψη ουσιών.

Οικολογικά και βιολογικά χαρακτηριστικά
Τα φυσικά χρώματα
- δεν απελευθερώνουν επικίνδυνες αναθυμιάσεις
- δεν περιέχουν χλωριωμένους υδρογονάνθρακες ή άλλες τοξικές (μη αποικοδομήσιμες) ουσίες
- δεν απελευθερώνουν ούτε μετά το στέγνωμά τους επιβλαβή αέρια και η άμεση επαφή με οργανισμούς είναι ακίνδυνη.
- επιδρούν θετικά στις ατμοσφαιρικές συνθήκες του χώρου.
- περιέχουν μόνο συστατικά που είναι γνωστά και οικεία στον ανθρώπινο οργανισμό από αρχαιοτάτων χρόνων.
- παρασκευάζονται μόνο από ανανεώσιμες πρώτες ύλες.
- δεν ρυπαίνουν το περιβάλλον τόσο κατά την παραγωγή τους όσο και κατά τη χρήση τους και τέλος
- ότι υπόλοιπο δημιουργείται στη παραγωγή ή κατά τη χρήση των φυσικών χρωμάτων μπορεί να κομποστοποιηθεί και να γίνει φυσικό λίπασμα.

Τα προϊόντα που διαθέτουν εταιρείες φυσικών χρωμάτων είναι:
Προστατευτικά ξύλου, λάδια, κεριά, βερνίκια, λούστρα και λάκες για ξύλινες κατασκευές, για έπιπλα, για δάπεδα, πέτρες, κεραμικά, φελλό, για μέταλλα κ.λπ.
Χρώματα τοίχου (τύπου “πλαστικού” ή υδροχρώματος), ειδικά ασβεστοχρώματα και χρώματα για τεχνοτροπίες.
Κόλλες για όλες σχεδόν τις χρήσεις και υλικά καθαρισμού και περιποίησης όλων των επιφανειών και ακόμα και κάποια μονωτικά

Κόστος και απόδοση
Η τιμές των φυσικών χρωμάτων κυμαίνονται σε προσιτά επίπεδα. Εάν λάβουμε υπ’ όψη την αποδοτικότητά τους τότε θα έχουμε κόστος υλικών ίδιο περίπου και με τα αντίστοιχα χημικά χρώματα.
Και εάν ληφθούν υπ’ όψη τα κοινωνικά και οικολογικά τους πλεονεκτήματα τότε σαφώς έχουμε να κάνουμε με ιδιαίτερα χαμηλό κόστος, δηλ. η κοινωνία, εμείς όλοι - δεν επιβαρυνόμαστε επιπλέον με φόρους κλπ. για την αποκατάσταση περιβαλλοντικών καταστροφών, για βλάβες στην υγεία από τη χρήση τους, για την διάθεση αποβλήτων, για τη ρύπανση του υπεδάφους, του υδάτινου περιβάλλοντος και του αέρα όπως συμβαίνει με τα χημικά προϊόντα.
Ήδη η Ελλάδα θα πρέπει να πληρώσει τεράστια ποσά σε πρόστιμα στην ΕΕ γιατί δεν έχει εφαρμόσει επαρκώς τη σχετική νομοθεσία για την προστασία του περιβάλλοντος.

Οικολογική πιστοποίηση
Σε αντίθεση με άλλες εταιρίες οικολογικών προϊόντων και μη, οι εταιρίες παραγωγής γνήσιων φυσικών χρωμάτων ακολουθούν την πολιτική πλήρους ενημέρωσης του καταναλωτή αναγράφοντας στην ετικέτα του εκάστοτε προϊόντος τη πλήρη σύνθεση ή τη προσφέρουν χωρίς κωλυσιεργία σε κάθε ζήτηση, δηλ. στην ετικέτα αναγράφονται όλα τα συστατικά τους όπως κατά κανόνα και στα τρόφιμα. Έτσι δίνεται άμεσα η δυνατότητα στον χρήστη να ελέγξει και να ενημερωθεί για το προϊόν που χρησιμοποιεί.
Επίσης πιστοποιούνται από έγκυρους πιστοποιητικούς οργανισμούς και ινστιτούτα είτε για τις τεχνικές προδιαγραφές είτε για τις οικολογικές. (Πρόσφατος έλεγχος από το ΕΛΚΕΔΕ και το ΑΠΘ τμήμα Δασολογίας, σε κατασκευές ξύλινων παιδικών επίπλων συνεργάτη μας, κολλημένων και βαμμένων με φυσικά υλικά, πιστοποιεί την απουσία βαρέων μετάλλων και εκπομπών τοξικών ενώσεων των κατασκευών αυτών). Οι εκπομπές πτητικών οργανικών ενώσεων είναι, στην πλειοψηφία των προϊόντων μηδενικές ή σ’ αυτά που υπάρχουν είναι μικρότερες των επιτρεπομένων ανωτάτων τιμών που ορίζει η Ευρωπαϊκή Ένωση, τόσο γι’ αυτές που ισχύουν από το 2007, όσο και γι’ αυτές που θα ισχύουν από το 2010.

Σημειωτέον :

α) οι πτητικές ενώσεις που υπάρχουν σε ορισμένα προϊόντα των φυσικών χρωμάτων δεν προέρχονται από διαλύτες και χλωριωμένες αρωματικές ενώσεις της πετροχημικής βιομηχανίας αλλά όπως προαναφέρθηκε, πρόκειται για αιθέρια έλαια από φλούδες πορτοκαλιών, από δενδρολίβανο, από ευκάλυπτο κλπ!

β) η προσθήκη αιθέριων ελαίων δεν γίνεται για αισθητικούς λόγους ή για να συγκαλυφθεί η δυσοσμία ενδεχόμενων συνθετικών ουσιών, αλλά λειτουργούν άλλοτε ως διαλύτες και άλλοτε ως συντηρητικά των χρωμάτων. Έτσι αποφεύγονται ουσίες όπως τολουόλιο, ξυλένιο, χλωριωμένες αρωματικές ενώσεις, φαινόλες, φορμαλδεΰδες, ισοπαραφίνες ή ισοαλιφατικές ενώσεις που εμπεριέχονται κατά κανόνα στα περισσότερα λεγόμενα οικολογικά χρώματα.

Δεν πρέπει να παραλείψουμε την αναφορά στα νέα πρωτοποριακά προϊόντα του είδους, τα οποία έχουν την ευεργετική ιδιότητα να καθαρίζουν την ατμόσφαιρα των εσωτερικών χώρων από τους ρύπους και τις τοξικές ουσίες, πχ. διατίθεται φυσικό χρώμα που εξουδετερώνει άμεσα την φορμαλδεΰδη και άλλους τοξικούς ρύπους (ελεγμένο και πιστοποιημένο μέχρι στιγμής από το Χημικό Ινστιτούτο Ανόβερου και της Σαγκάης) που εκπέμπεται από διάφορα συνθετικά υλικά που βρίσκονται σε όλα σχεδόν τα σπίτια. Τέτοιες ευεργετικές ιδιότητες μπορούν να έχουν μόνο οι φυσικές ουσίες και διαδικασίες, όπως η διαδικασία της φωτοσύνθεσης. Το φυσικό χρώμα απαλλαγμένο από συνθετικές ουσίες είναι ζωντανή ύλη, αναπνέει, συνεργάζεται με το φώς και τις ατμοσφαιρικές συνθήκες βελτιώνοντας τη ποιότητα της ζωής μας, ενώ αντίθετα το χημικό χρώμα είναι μια νεκρή ύλη επιβαρυμένη με τοξικές ουσίες και ύποπτο για πολλά δεινά της υγείας μας και του περιβάλλοντος.