Το ανθρώπινο μάτι είναι ευαίσθητο στην ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία σε ένα πλάτος που κυμαίνεται σε μήκος κύματος από 400 έως 700 νανόμετρα. Αυτή η περιοχή είναι το ορατό φως σε κοινή γλώσσα. Όταν "αναμειχθούν" όλα τα μήκη κύματος στο παραπάνω πλάτος, παίρνουμε το λευκό φως. Το λευκό φως με ένα πρίσμα μπορεί να δώσει όλα τα χρώματα που το "παράγουν". Ωστόσο το κόκκινο, το πράσινο και το μπλε είναι τα βασικά χρώματα για τον άνθρωπο, γιατί δεν μπορούν να προκύψουν από την ανάμειξη άλλων χρωμάτων, όπως συμβαίνει με τα υπόλοιπα. Αν αναμείξουμε σε ακριβώς ίσες ποσότητες κόκκινο, πράσινο και μπλε χρώμα τότε προκύπτει λευκό.
Πέρα όμως από τα βασικά χρώματα, υπάρχουν και τα συμπληρωματικά. Τα συμπληρωματικά χρώματα προκύπτουν από την ανάμειξη των βασικών χρωμάτων ανά δύο. Αυτά είναι το κίτρινο, το κυανό (γαλάζιο) και το πορφυρό (μωβ), που έχουν το χαρακτηριστικό ότι αν αναμειχθούν κι αυτά ανά δύο, προκύπτουν τα βασικά χρώματα. Για παράδειγμα, ενώ η ανάμειξη ίσων ποσοτήτων πράσινου και κόκκινου χρώματος μας δίνει το κίτρινο, η ανάμειξη κίτρινου και μωβ σε ίσες ποσότητες μας δίνει κόκκινο. Στην παρακάτω εικόνα φαίνονται οι δυνατοί σχηματισμοί των βασικών και των συμπληρωματικών χρωμάτων.
Ας δούμε τώρα πως επηρεάζεται το χρώμα των σωμάτων από το χρώμα του φωτός που προσπίπτει σε αυτά. Στην εικόνα που ακολουθεί έχουμε ένα τραπουλόχαρτο, ένα τσαμπί από σταφύλι χρώματος μπλε και μια πράσινη πιπεριά. Φωτίζουμε τα τρία αυτά αντικείμενα διαδοχικά με λευκό, κόκκινο, πράσινο και μπλε φως.
Στο λευκό φως βλέπουμε και τα τρία σώματα έτσι όπως περιμένουμε να τα δούμε, το τραπουλόχαρτο λευκό, τα σταφύλια μπλε και την πιπεριά πράσινη. Στο κόκκινο τώρα φως το τραπουλόχαρτο ανακλά όλη την ακτινοβολία που δέχεται. Αντίθετα, τα άλλα δύο σώματα απορροφουν το μεγαλύτερο μέρο της ακτινοβολίας κι ανακλούν λίγο με αποτέλεσμα να μη διακρίνονται καθαρά και το χρώμα που κυριαρχεί είναι το μαύρο. Στο πράσινο χρώμα το τραπουλόχαρτο εμφανίζεται πράσινο, αλλά τα σύμβολα σε αυτό μαύρα, πράγμα που σημαίνει ότι η πράσινη ακτινοβολία ανακλάθηκε από το λευκό τμήμα του χαρτιού, αλλά απορροφήθηκε από τα κόκκινα σύμβολα.Το μπλε σταφύλι "αντιδρά" με τρόπο αντίστοιχο όταν έπεφτε το κόκκινο φως, ενώ η πιπεριά διατηρεί το χρώμα της, αλλά έχει και κάποιες περιοχές που είναι πιο έντονα πράσινες. Αυτές οι περιοχές στο λευκό φως άστραφταν. Αντίστοιχα φαινόμενα παρατηρούνται τέλος με την μπλε ακτινοβολία. Το τραπουλόχαρτο είναι τώρα μπλε με τα σύμβολά του μαύρα, το σταφύλι έχει το χρώμα του, ενώ στην πιπεριά κυριαρχεί το μαύρο με κάποιες περιοχές της να είναι μπλε.
Το ανθρώπινο μάτι είναι πολύ ευαίσθητο στις αποχρώσεις των χρωμάτων και πιθανώς να είναι ικανό να διακρίνει 8-12 εκατομμύρια αποχρώσεις. Τα περισσότερα χρώματα περιέχουν κάποια ποσότητα από όλα τα μήκη κύματος του ορατού φάσματος. Αυτό που κάνει τα χρώματα να διαφέρουν είναι η κατανομή των μηκών κύματος σε κάποιο χρώμα. Τα μήκη κύματος ενός χρώματος που δεσπόζουν, καθορίζουν τελικά την απόχρωση. Αν κάποια μήκη κύματος κυριαρχούν πολύ σε σχέση με τα υπόλοιπα, το χρώμα ενός σώματος θα είναι έντονο, ενώ αν είναι περίπου ίσα σε ποσότητα αυτά τα μήκη κύματος, το χρώμα θα είναι μη έντονο, θαμπό. Το αν σε ένα σώμα θα έχει ένα χρώμα έντονη φωτεινότητα ή όχι καθορίζεται από την ανακλαστικότητα του σώματος κι από την ένταση του χρώματος. Στην παρακάτω όμορφη εικόνα υπάρχει ένας σχηματικός κανόνας δημιουργίας των χρωμάτων ανάλογα με την απόχρωση (hue), τον κορεσμό, αν δηλαδή θα είναι έντονο ή θαμπό (saturation) και τη φωτεινότητα (brightness) του χρώματος.
Τα περισσότερα από αυτά που είπαμε σε αυτήν την ενότητα είχαν να κάνουν με τις ιδιότητες του ορατού φωτός σε σχέση με κάποια συγκεκριμένα χρώματα. Όμως οι εικόνες της καθημερινής μας ζωής, τα αντικείμενα που βλέπουμε είναι αποτέλεσμα της ανάκλασης του λευκού φωτός στα αντικείμενα, στα σπίτια, τα αυτοκίνητα, τα δέντρα κ.λπ. Αυτά τα σώματα δεν εκπέμπουν φως φυσικά, αλλά υπακοούν σε μια ιδιότητα που λέει ότι κάποια από τα μήκη κύματος (ή κάποια χρώματα με άλλα λόγια) του λευκού φωτός απορροφόνται από τα σώματα κι άλλα ανακλώνται. Ένα μπλε αυτοκίνητο για παράδειγμα, κάτω από το φως του ήλιου απορροφά όλα τα χρώματα κι ανακλά το μπλε. Αυτός είναι ο τρόπος που "χρωματίζεται" στα μάτια μας.
Οι έγχρωμες φωτογραφίες, ένας πίνακας ζωγραφικής κι άλλα αντικείμενα που χαρακτηρίζονται από το χρώμα παράγονται από μόνο τέσσερα στην πραγματικότητα μελάνια. Τα μελάνια αυτά περιλαμβάνουν τα τρία συμπληρωματικά χρώματα, το γαλάζιο, το μωβ και το κίτρινο δηλαδή συν το μαύρο. Αν αυτά τα μελάνια αναμειχθούν στις κατάλληλες ποσότητες μπορούν να παράξουν κάθε χρώμα. Θεωρητικά αρκούν μόνο τα τρία συμπληρωματικά χρώματα, όμως για να επιτύχουμε τις κατάλληλες κάθε φορά σκιάσεις χρειαζόμαστε στην πράξη και το μαύρο. Στην εκτύπωση ενός βιβλίου ή περιοδικού ακολουθείται η παρακάτω διαδικασία: Φωτογραφίζουμε ένα σώμα. Η φωτογραφία του αρχικά διαχωρίζεται στα τρία (στις κατάλληλες ποσότητες φυσικά το καθένα) συμπληρωματικά χρώματα με κάποιες φωτογραφικές μεθόδους ή μέσω υπολογιστή. Τα τρία χρώματα μετατρέπονται σε αντίστοιχου χρώματος φιλμ. Το φιλμ είναι ο παράγοντας που επιτρέπει την εκτύπωση του αντικειμένου στο χαρτί. Άρα για να εκτυπωθεί ένα αντικείμενο χραιζόμαστε τρια φιλμ συν το μαύρο για την καλύτερη σκίαση του.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου