Η ομορφιά της βυζαντινής τέχνης και η γοητεία που άσκησε σε Ευρωπαίους και Ελληνες ζωγράφους, παλαιότερους και σύγχρονους, είναι ορατή στην έκθεση που παρουσιάζεται αυτές τις μέρες στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο της Αθήνας.
Ο αφηρημένος «Ευαγγελισμός» του ΟμήρουΤο πασχαλιάτικο κλίμα ευνοεί μια επίσκεψη στο μουσείο που βρίσκεται στην καρδιά της Αθήνας (Βασιλίσσης Σοφίας 22).Πιστό στο ανανεωτικό πνεύμα τού -πρόωρα χαμένου διευθυντή του- Δημήτρη Κωνστάντιου, συνεχίζει να συνδέει τη βυζαντινή τέχνη με τα νεότερα χρόνια. Μια ενδιαφέρουσα πτυχή της έκθεσης «Εργα του 20ού και 21ου αιώνα από τις συλλογές του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου» μάς επιτρέπει να παρατηρήσουμε πώς καλλιτέχνες όπως ο Φώτης Κόντογλου ή ο μαθητής του Γιάννης Τσαρούχης, αλλά και μεταγενέστεροι, προσέγγισαν ή αξιοποίησαν τα διδάγματα της βυζαντινής τέχνης.
Ανάμεσα στα εκθέματα βρίσκεται και το αντίγραφο μιας φορητής εικόνας του 6ου αιώνα με τον Χριστό και τον Αγιο Μηνά, έργο του Γιάννη Τσαρούχη από τα χρόνια της παραμονής του στο Παρίσι, τη δεκαετία του '30. Ο ζωγράφος είχε εντοπίσει την πρωτότυπη εικόνα στο Μουσείο του Λούβρου. Προέρχεται από τη μονή του Αγίου Απολλώ στο Bawit της Αιγύπτου. Στο αντίγραφο του Τσαρούχη ο Χριστός και ο Αγιος Μηνάς εικονίζονται ολόσωμοι, με μεγάλα στρογγυλά εκφραστικά μάτια και όχι απόλυτα σωστές σωματικές αναλογίες. Η πρωτότυπη εικόνα αποτελεί ένα από τα γνωστότερα σωζόμενα δείγματα της ζωγραφικής των χριστιανών της Αιγύπτου, των λεγόμενων κοπτών.
Ο Ελληνας ζωγράφος είχε έρθει σε επαφή με την κοπτική τέχνη νωρίτερα, την εποχή της μαθητείας στο πλευρό του Φώτη Κόντογλου, στις αρχές της δεκαετίας του 1930. Αν και η επίσκεψή του στο Παρίσι πραγματοποιήθηκε μετά την απομάκρυνσή του από τον κύκλο του Κόντογλου, η δημιουργία του συγκεκριμένου αντιγράφου φαίνεται ότι απηχεί την επίδραση του τελευταίου. Το αντίγραφο αποδίδει πιστά την πρωτότυπη παράσταση, ακόμη και στην τεχνοτροπία του, όπως μαρτυρούν τα έντονα περιγράμματα και η απλότητα του σχεδίου που κυριαρχούν στον τρόπο απόδοσης των μορφών.
Κι αν το αντίγραφο του Γιάννη Τσαρούχη σέβεται τους κανόνες της βυζαντινής τέχνης, υπάρχουν κάποια έργα που ξαφνιάζουν με τον ευφυή και ελεύθερο τρόπο με τον οποίο αξιοποιούν τη βυζαντινή παράδοση. Ενα από αυτά είναι «Ο Ευαγγελισμός», έργο του σημαντικού ζωγράφου της ελληνικής διασποράς, Ομήρου. Στον πίνακα του καλλιτέχνη, που έζησε στο Παρίσι και στην Αμερική, το θρησκευτικό θέμα του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου έχει πάρει τη μορφή μιας πάλλουσας, χρωματικής συμφωνίας. Τα πρόσωπα διακρίνονται αχνά μέσα σε μια αφηρημένη σύνθεση, που διατηρεί τη θρησκευτική, πνευματική της διάσταση συνδυάζοντας, όμως, το πνεύμα της βυζαντινής παράδοσης με τις κατακτήσεις της αφηρημένης τέχνης.
Ο προφήτης Δανιήλ σε νεαρή ηλικία, ντυμένος με περσική ενδυμασία και φορώντας χαρακτηριστικό κάλυμμα στην κεφαλή, είναι έργο του Φώτη Κόντογλου (1895-1965). Η πρωτότυπη ψηφιδωτή παράσταση του προφήτη βρίσκεται στον τρούλο του καθολικού της Μονής Δαφνίου και χρονολογείται γύρω στο 1100. Το αντίγραφο αποδίδει πιστά το βυζαντινό πρωτότυπο, τόσο στην απόδοση των χαρακτηριστικών του προσώπου και της ενδυμασίας του προφήτη όσο και των χρωμάτων. Ωστόσο, η κλίμακα είναι πολύ μικρότερη και επιπλέον δεν αποδίδονται οι ψηφίδες του πρωτοτύπου, με αποτέλεσμα τίποτε να μη φανερώνει ότι ο ζωγράφος είχε αντιγράψει ένα ψηφιδωτό.
Από τα υπόλοιπα έργα της έκθεσης ξεχωρίζουν κι εκείνα των Ευρωπαίων καλλιτεχνών, του Ελβετού Εμίλ Γκιγερόν του νεότερου, ο οποίος έχει αντιγράψει τμήμα της βυζαντινής αγιογραφίας του ναού του Αγίου Δημητρίου στην Θεσσαλονίκη, και του Ιταλού συντηρητή Φραντζέσκο Νόβο, που έχει αντιγράψει μοναδικά τα βυζαντινά ψηφιδωτά της Μονής Δαφνίου.
Η έκθεση, αποτελούμενη στο σύνολό της από πίνακες ζωγραφικής, πήλινα εκμαγεία, ψηφιδωτά και τοιχογραφίες, συμπληρώνεται και από έργα σύγχρονων καλλιτεχνών, όπως τη μεταλλική κατασκευή του Λάμπρου Γατή, που ο ήχος της μόνο παραπέμπει στα βυζαντινά σήμαντρα. *
Πηγή άρθρου : http://www.enet.gr/?i=news.el.texnes&id=269593
Ωραία ανάρτηση...Χρόνια Πολλά...Χριστός Ανέστη με υγεία και ευτυχία...
ΑπάντησηΔιαγραφή