Stencil : Ιστορία

Το Stencil είναι ουσιαστικά είναι ένα απλό εύχρηστο διακοσμητικό εργαλείο, ένας τρόπος βαφής επαναλαμβανόμενων σχεδίων, γνωστός εδώ και χιλιάδες χρόνια. Ιστορικά, οι πρώτες διακοσμήσεις συμπίπτουν με την παρουσία του Homo Sapiens στην γη. Πράγματι, όταν ο άνθρωπος άρχισε να απεικονίζει τον ίδιο και τις λείες του στους τοίχους των σπιτιών του, άρχισε να διαφαίνεται η ύπαρξη μιας νέας ικανότητας, της σχεδίασης. Έκτοτε , ο άνθρωπος άρχισε να σχεδιάζει και να χρωματίζει και προκειμένου να δώσει σχήμα και διαστάσεις στην σκέψη και την δημιουργία του ξεκίνησε με την γλυπτική. Στην συνέχεια στο πέρασμα αιώνων και χιλιετιών, διακόσμησε τους εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους κάθε είδους σπιτιού, παλατιού, ναού κ.λ.π με έμπειρο εργατικό δυναμικό και χαμηλό κόστος. Τα Stencils ήταν πολύ δημοφιλή στους άρχοντες της Ευρώπης τον Μεσαίωνα και χρησιμοποιούνταν για το πουδράρισμα βαμμένων τοίχων, με την παράθεση ενός μοτίβου πάνω σε ένα κανονικό πλέγμα.

 Ο Χένρι, Ο Γ της Αγγλίας είχε διακοσμήσει τους πράσινους τοίχους την μέθοδο του Stencil . Σημαντική αναβίωση της εφαρμογής stencil σημειώθηκε στα τέλη του 19ου αιώνα, όταν άρχισαν να χρησιμοποιούνται περίτεχνα πολύχρωμα σχέδια για την διακόσμηση εκκλησιών, δημόσιων κτιρίων και νεότερων βασιλικών κατοικιών . To stencil άκμασε όμως και σε ένα διαφορετικό επίπεδο. ¨Ήταν ένας τρόπος να προσεγγίσουν και να μιμηθούν τα κατώτερα κοινωνικά στρώματα τις μοντέρνες σταμπαρισμένες ταπετσαρίες της εποχής. Παραδείγματα τέτοιας φύσης συναντά κανείς σε απομακρυσμένες περιοχές μιας χώρας από τη Νέα Αγγλία και την Σκανδιναβία μέχρι την Σικελία. Με το πέρασμα του χρόνου και με την εκβιομηχάνιση και τον καπιταλισμό , ο άνθρωπος εφηύρε διάτρητες μάσκες με τις οποίες διένειμε το χρώμα βάσει έτοιμων σχεδίων. Αυτό κατέστησε εύκολη και δημοφιλή την διακόσμηση των σπιτιών. Έτσι γεννήθηκε το stencil προκειμένου να διαδώσει και να κάνει δημοφιλή την διακόσμηση του σπιτιού. Ο νέος ορθολογισμός και η εξάπλωση της ευημερίας. Που ακολούθησαν τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο, συνετέλεσαν στον παραμερισμό αυτής της κουλτούρας και μας επέβαλλαν καθαρές και ευθείες γραμμές με ομοιογενείς και σχεδόν πάντα λευκούς τοίχους. Στην δεκαετία του 90 παρατηρήθηκε μια τάση ανακάλυψης εκ νέου της διάθεσης του χρώματος της διακόσμησης, της προσωποποίησης και της δημιουργικότητας στο σπίτι μας. Είμαστε, επομένως, ενόψει μιας μικρής παγκόσμιας πολιτιστικής επανάστασης η οποία, επηρεασμένη από τις τοπικές κουλτούρες θα επαναφέρει την παλιά και βαθιά τάση για διακόσμηση του περιβάλλοντος μας. Από αυτή την ιστορική ανάλυση μπορούμε να συμπεράνουμε ότι το stencil και κάθε μορφή διακοσμητικής επιδεξιότητας θα χρησιμοποιηθούν και θα αναπτυχθούν σε σημαντικό βαθμό. Για να χρησιμοποιήσουμε ένα δημοφιλές στην Ιταλία σλόγκαν: Θα βλέπουμε όλα τα χρώματα.
Σήμερα η παγκόσμια προσφορά του stencil , που αρχικά αναπτύχθηκε από τους Αγγλοσάξονες. Εξαπλώνεται με γοργούς ρυθμούς στην Ευρώπη, ενώ χρησιμοποιούνται επίσης καινούργια και απλούστερα συστήματα εφαρμογής με αυτοκόλλητα υλικά.

Ορισμένοι σύγχρονοι σχεδιαστές χρησιμοποιούν εξεζητημένες εκδοχές της ιδέας stencil σαν ταπετσαρία, επιλέγοντας πολλά ξεθωριασμένα χρώματα και μεγάλες αποκλίσεις χρωματικών τόνων για να αναδείξουν παλιά κεντήματα ή ταπετσαρίες. Αυτά τα φιλόδοξα σχέδια, βέβαια απαιτούν την ειδικευμένη εμπειρία αυτών των σχεδιαστών, αντιθέτως η εφαρμογή stencil με πουδραρισμένα μοτίβα είναι ένας εύκολος και εντυπωσιακός τρόπος να προσδώσετε επιβλητικότητα σε οποιοδήποτε σχεδόν διακοσμητικό σχέδιο και είναι άξιο απορίας το γεγονός ότι λίγοι άνθρωποι πειραματίζονται με αυτές τις τεχνικές. Δυνατά , ανεξάρτητα μοτίβα, όπως αστέρια, κρινολούλουδα, ανατολίτικες σφραγίδες και εραλδικά εμβλήματα είναι όλα ταιριαστά . Ένα από τα ομορφότερα σχήματα αυτού του είδους στην Σουηδία, δείχνει ένα κλωναράκι κοραλλιού ύψους λίγων ιντσών, που έχει εφαρμοστεί με stencil σε απαλό κόκκινο ή απαλό μπλε υπόβαθρο. Μετά από πολλά χρόνια άτολμων λουλουδένιων παραστάσεων, υπάρχουν ενδείξεις ότι τα πιο τολμηρά σχέδια stencil κερδίζουν πλέον έδαφος, ενώ οι νέοι άνθρωποι προτιμούν τα έθνικ και τα αφηρημένα σχέδια. Σε καταστήματα ειδών τέχνης καθώς και σε εξειδικευμένα καταστήματα μπορεί κανείς να συναντήσει μεγάλη γκάμα έτοιμων σχεδίων stencil, ενώ μπορεί να φτιάξει σχετικά εύκολα το δικό του με βάση ένα προσφιλές του σχέδιο, ή ένα σχέδιο εμπριμέ ή από κιλίμι. Η διαδικασία έχει διευκολυνθεί μακράν με τα φωτοτυπικά μηχανήματα, τα οποία έχουν την δυνατότητα μεγέθυνσης μικρών σχεδίων και αντιστρόφως.

ΧΡΗΣΕΙΣ ΤΩΝ STENCIL :

Χρησιμοποιήστε τα stencil όχι μόνο για την διακόσμηση των τοίχων αλλά και για την βελτίωση των αναλογιών ενός δωματίου, την ανάδειξη ελκυστικών ή εκκεντρικών στοιχείων ή την πρόσθεση έντονων σχεδίων. Σε δωμάτια όπου το ύψος τους είναι μεγάλο, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε stencil στο πάνω και κάτω μέρος του τοίχου δημιουργώντας έτσι τη αίσθηση ενός χαμηλότερου σε ύψος χώρου. Υπάρχουν δύο τρόποι για να καταφέρετε κάτι τέτοιο. Χωρίς να μετρήσετε την απόσταση τοποθετήστε τα stencil στην πάνω άκρη του τοίχου όπου γίνεται η ένωση με το ταβάνι αντικαθιστώντας το γείσο. Περάστε την μπογιά και δουλέψτε περιμετρικά . Στην περίπτωση που το ταβάνι σας είναι πολύ ψηλό τοποθετήστε το stencil στο επιθυμητό ύψος και με την βοήθεια ενός χάρακα και ενός αλφαδιού χαράξτε την κάτω γραμμή επάνω στην οποία θα κολλήσετε την κάτω άκρη του stencil. Μην χρησιμοποιήσετε δυνατή αυτοκόλλητη ταινία γιατί υπάρχει κίνδυνος να αφαιρεθεί το χρώμα της βάσης. Αφού ολοκληρώσετε το stenciling και αφού η μπογιά έχει στεγνώσει καλά , σβήστε την γραμμή με μία μαλακή γόμα. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε stencil για την διακόσμηση δαπέδων, επίπλων, παραθύρων, υφασμάτων, κορνιζών, ακόμα και ψάθινων δαπέδων.

Πηγές : Τεχνικά φυλλάδια, περιοδικά Χρώματος και Διακόσμησης και προσωπική εμπειρία.